KPI (ang. Key Performance Indicators) kluczowe wskaźniki efektywności są wskaźnikami lub miernikami stosowanymi do pomiaru realizacji procesów, działań lub celów organizacji. KPI opisują zarówno cele strategiczne jak i operacyjne. Stanowiąc dla pracowników źródło obiektywnej informacji zwrotnej o wykonywanej przez nich pracy KPI mają duże znaczenie we wdrażaniu kultury organizacyjnej zorientowanej na wyniki.
KPI są jednocześnie narzędziem kontroli menedżerskiej: nadają priorytety zadaniom, pozwalają usprawnić procesy podejmowania decyzji, wspierają procesy ciągłego doskonalenia i efektywne wykorzystywanie posiadanych przez firmę zasobów.
Wykorzystanie potencjału tkwiącego w miernikach nabiera wartości wówczas, gdy potrafimy wybrać z morza mierników prawdziwe KPI i powiązać je między sobą. W przeciwnym razie systemy informacyjne dostarczą ogromną ilość mierników z których niewiele można zrozumieć…
Wysoki stopień wykorzystania potencjału zarządczego KPI’ ami można zauważyć w zarządzaniu z wykorzystaniem Balanced Scorecard.
Balanced Scorecard (w skrócie: BSC) (pol. Strategiczna Karta Wyników, Zrównoważona Karta Wyników) jest systemem zarządzania koncentrującym wysiłki przedsiębiorstwa na realizacji wizji i wdrożeniu przyjętej strategii. W metodyce BSC strategia przedsiębiorstwa jest przełożona w pierwszej fazie na cele i mierniki strategiczne (KPI) w czterech perspektywach działalności przedsiębiorstwa: finansowej, klienta, procesów wewnętrznych oraz wiedzy i uczenia się organizacji. Strategiczne cele i KPI są powiązane pomiędzy sobą w związki przyczynowo-skutkowe zapewniające spójność celów i mierników pomiędzy czterema perspektywami działalności firmy. Ponadto, strategiczne cele i KPI są wspierane strategicznymi inicjatywami, które stanowią treść strategii (wiemy co mamy robić i jak działania wpłyną na poprawę KPI). Proces wdrażania strategii w oparciu o BSC przewiduje kaskadowanie strategii tj. przełożenie celów i KPI strategicznych firmy na cele operacyjne i KPI działów i jednostek biznesowych zapewniając spójność celów i KPI na poziomie całej organizacji.
W konsekwencji, dzięki metodyce Balanced Scorecard proces wyboru KPI jest bardziej selektywny, gdyż wynika ze strategii firmy a nie z potrzeby mierzenia wszystkiego co się da. Dzięki takiemu ujęciu strategiczne mierniki (KPI) pozwalają na monitorowanie stopnia realizacji strategii oraz sterowanie procesem jej wdrażania.